Ο Νικητής του Μαραθωνίου της Βοστώνης που γεννήθηκε στην Πάφο
Ο Στυλιανός (Στέλιος) Κυριακίδης γεννήθηκε στο ορεινό χωριό Στατός, στην επαρχία Πάφου, στην Κύπρο στις 15 Ιανουαρίου 1910. Ο νεαρότερος από τα πέντε παιδιά, έφυγε από το σπίτι για να βρει δουλειά και να βοηθήσει τη φτωχή αγροτική οικογένειά του.
Ακολουθώντας διάφορες δουλειές, κατέληξε ως βοηθός για τον Δρ Cheverton, έναν Βρετανό Αξιωματικό. Ως αθλητής και ο ίδιος ο Cheverton ενθάρρυνε τον 22χρονο πλέον Κυριακίδη να ξεκινήσει να τρέχει, του έδωσε τον πρώτο του εξοπλισμό, συμβουλές για τις προπονήσεις και του έμαθε να μιλάει Αγγλικά.
Ο ΔΡΟΜΕΑΣ
Στους πρώτους Παγκύπριους αγώνες του το 1932, ο Κυριακίδης κέρδισε και τα 1.500 και τα 10.000 μέτρα την Παρασκευή, ενώ ακολούθησαν οι νίκες τους και στα 5.000 αλλά και στα 20.000 μέτρα την Κυριακή. Ως μεγάλο ταλέντο, του ζητήθηκε να τρέξει στα Πανελλήνια Πρωταθλήματα της Ελλάδας, όπου ήρθε πρώτος στον Μαραθώνιο και δεύτερος στα 10.000 μέτρα.
Στη συνέχεια προπονήθηκε υπό τον Ούγγρο Ότο Σίμιτσεκ, ο οποίος μετέβη στην Ελλάδα το 1929 για να αναβιώσει την ελληνική εθνική ομάδα στίβου. Ο Simitchek δημιούργησε την «Greek Dream Team» των δεκαετιών του 1930 και του 1940. Αν και ο Κυριακίδης ήταν ο νεότερος στην ομάδα, επιλέχθηκε από τον Σίμιτσεκ ως αρχηγός της ομάδας, λόγω της σοβαρής προσέγγισης του και του έντιμου χαρακτήρα του.
Το 1938 πηγαίνει με πλοίο στις ΗΠΑ για να τρέξει στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, μετά από πρόσκληση του Johnny Kelly, τον οποίο γνώρισε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου (1936), και γίνεται δεκτός από την ελληνοαμερικανική κοινότητα. Αποχωρεί όμως από τον αγώνα λόγω τραυματισμών στα πόδια του, αφού αποφάσισε να φορέσει ένα νέο ζευγάρι παπούτσια χωρίς κάλτσες. Υπόσχεται όμως στον Jerry Nason, τον αθλητικό συντάκτη της Boston Globe, ότι θα επιστρέψει και θα κερδίσει.
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ
Μεταξύ 1942 και 1944, ο Κυριακίδης ήταν μέρος της ελληνικής αντίστασης, που οργανώθηκε από τον Γρηγόρη Λαμπράκη, φίλο και συναθλητή του.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής σχηματίζουν μια ομάδα που ονομάζεται «Σύλλογος Ελλήνων Αθλητών». Η ευθύνη του ήταν να περνά μηνύματα στις αντιστασιακές ομάδες στα βόρεια προάστια της Αθήνας και να κυκλοφορεί ειδήσεις από το BBC, από το ραδιόφωνο που κρατά κρυμμένο στο σπίτι του.
Οι Γερμανοί δεν ερευνούν το σπίτι του, λόγο του ποιος είναι, με αποτέλεσμα να μπορεί να κρύψει τους συμμάχους πιλότους στο υπόγειό του προτού μεταφερθούν στις δυνάμεις τους στην Αίγυπτο, μέσω του κοντινού ελληνικού αλιευτικού λιμανιού της Ραφήνας.
ΒΟΣΤΩΝΗ
Το 1946, μετά τον πόλεμο, αποφασίζει να τρέξει ξανά στον Μαραθώνιο της Βοστώνης. Για να φτάσει εκεί, έπρεπε να πουλήσει τα έπιπλά του, δίνοντάς του τη δυνατότητα να αγοράσει ένα μόνο εισιτήριο. Στη Βοστώνη τρέχει για ένα σκοπό: για τη χώρα του. Διασχίζοντας τη γραμμή του τερματισμού στην πρώτη θέση, φωνάζει «Για την Ελλάδα!». Με την νίκη παρακαλεί την Αμερική για τη βοήθειά της – και εκείνη ανταποκρίνεται. Όταν επιστρέφει στην Ελλάδα, πηγαίνει με την αμερικανική βοήθεια (που ονομάζεται «Πακέτο Βοήθειας Κυριακίδη»), η οποία είναι 25.000 τόνοι προμήθειες, συμπεριλαμβανομένων 250.000 δολαρίων σε μετρητά. Πάνω από ένα εκατομμύριο Έλληνες από όλη τη χώρα πλημμυρίζουν τους δρόμους της Αθήνας κατά την επιστροφή του. Αρνείται τις προσφορές να μείνει στις ΗΠΑ για να γίνει επαγγελματίας αθλητής ή σταρ του κινηματογράφου, γνωρίζοντας ότι πρέπει να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της διαλυμένης χώρας του. Στέλνει μήνυμα στον ελληνικό λαό, που εξακολουθεί να διεξάγει εμφύλιο πόλεμο, να ξεχάσει τις διαφορές του και να ενωθεί για το καλό της χώρας.
Το 1947, επιστρέφει ξανά στη Βοστώνη, αυτή τη φορά για να συγκεντρώσει χρήματα και εξοπλισμό για την ελληνική ομάδα στίβου, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1948. Επιστρέφει με 50.000 δολάρια και ρούχα και εξοπλισμό για την Ελληνική ομάδα, δίνοντάς της τη δυνατότητα να φτάσει στους Ολυμπιακούς Αγώνες την επόμενη χρονιά. Με τη βοήθεια της ιστορίας του Κυριακίδη και τη δημοσιότητα, η Ελλάδα το 1946/7 είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που έλαβε προκαταβολή 400 εκατομμυρίων δολαρίων, που διατέθηκε από το σχέδιο βοήθειας Marshal (συνολικά 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια).
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Το 1952 ξεκινάει να οργανώνει στίβο για νέους, ξεκινώντας από τη δική του γειτονιά, της Φιλοθέης. Μεταξύ 1954-56, βοηθά στην κατασκευή του στίβου Φιλοθέης και το 1956 ξεκινά τον Αθλητικό Όμιλο Φιλοθέη. Το 1972 οι διαδρόμοι γίνονται μόλις το δεύτερο στάδιο στην Ελλάδα που έχει τοποθετηθεί επιφάνεια «ταρτάν». Ο Αθλητικός Σύλλογος Φιλοθέη, υπό την καθοδήγηση του Κυριακίδη, “γεννά” πολλούς Πρωταθλητές Πρωταθλημάτων Ελλάδας, Βαλκανίων και Μεσογείου.
Από το 1950 έως το 1980, ως μέλος του Ελληνικού Ερασιτεχνικού Συλλόγου, ο Κυριακίδης είναι υπεύθυνος για τη διοργάνωση τόσο τοπικών όσο και διεθνών μαραθωνίων, στους οποίους έρχονται πολλοί από τους κορυφαίους δρομείς της εποχής (από Φινλανδία, Αγγλία, Ρουμανία, Τουρκία, Βουλγαρία, Ουγγαρία). Ο Bekila Abebe, ο Ολυμπιονίκης του 1960 και του 1964, έτρεξε τον αγώνα ξυπόλυτος το 1962, προπονούμενος στο Στίβο της Φιλοθέης εκ των προτέρων για να προετοιμαστεί για τον αγώνα.
ΡΕΚΟΡ & ΒΡΑΒΕΙΑ
- Το 1935, ο Κυριακίδης γίνεται ο πρώτος δρομέας μεγάλων αποστάσεων που χρησιμοποιεί χρονόμετρο για να τρέξει. Ο επόμενος δρομέας μεγάλων αποστάσεων που έκανε το ίδιο είναι το 1982.
- Είναι από τους πρώτους που αγόρασαν βιβλία για ασκήσεις διατάσεων αλλά και φαγητό/δίαιτες/τρόπο ζωής, κάτι άγνωστο για τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων της τότε εποχής.
- Είναι επίσης ένας από τους πρώτους δρομείς που προπονήθηκαν μέσω αλληλογραφίας, με τον προπονητή του Otto Simitchek, το 1934.
- Ο Κυριακίδης έτρεξε τον καλύτερο χρόνο στον κόσμο το 1946, 2’29’’27, που ήταν επίσης Ευρωπαϊκό ρεκόρ. Κατείχε το Πανελλήνιο ρεκόρ για περισσότερα από 36 χρόνια και 217 ημέρες, ένα από τα μακροβιότερα ρεκόρ Μαραθωνίου σύμφωνα με το βιβλίο Γκίνες.
- Το 1962, ο Κυριακίδης έλαβε τον «Σταυρό του Χρυσού Φοίνικα», το υψηλότερο πολιτικό βραβείο που απονέμεται από το Ελληνικό κράτος, για την προσφορά του στη χώρα.
- Στο Μουσείο του Μαραθωνίου (στον Μαραθώνα) το μεγαλύτερο τμήμα είναι το έκθεμα Κυριακίδη, που περιέχει όχι μόνο τα αθλητικά του μετάλλια, τα διπλώματα και τα κύπελλα νίκης, αλλά και πολλά προσωπικά του αντικείμενα.
- Έχουν γυριστεί πέντε ντοκιμαντέρ για τον Κυριακίδη, συμπεριλαμβανομένου του βραβευμένου με Emmy ντοκιμαντέρ του NBC του 2004, «Στυλιανός Κυριακίδης, το ταξίδι ενός πολεμιστή».
- Ο Disney γυρίζει αυτή τη στιγμή μια πλήρη ταινία μεγάλου μήκους για την επική νίκη του το 1946.
- Το βιβλίο της βιογραφίας του «Τρέχοντας με τον Φειδιπίδη», γράφτηκε και εκδόθηκε στις ΗΠΑ και μεταφράστηκε στα ελληνικά ως «Γεννημένος νικητής».
- Εκτός από πολλά εκθέματα για τον Κυριακίδη σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν τέσσερα γλυπτά στη μνήμη του: στη Φιλοθέη; στην πόλη του Μαραθώνα, στο σημείο του 1ου μιλίου της διαδρομής του Μαραθωνίου της Βοστώνης και στη γενέτειρά του στην Κύπρο.